در باره ی یک پژوهشگر(4)

محمدابراهیم باستانی پاریزی
زمینه فعالیت نویسنده، تاریخ‌دان.
تولد ۳ دی، ۱۳۰۴/ پاریز، استان کرمان.
ملیت ایرانی / والدین حاج آخوند پاریزی
محمدابراهیم باستانی پاریزی، استاد تاریخ در دانشگاه تهران، و یکی از تاریخ‌دانان و نویسندگان برجسته‌ی ایران.
محمد ابراهیم باستانی پاریزی در سوم دی‌ماه 1304 در کوهستان پاریز متولد شده است. وی تا پایان تحصیلات ششم ابتدایی در پاریز تحصیل کرد و در عین حال از محضر پدر خود مرحوم حاج آخوند پاریزی هم بهره می‌برد.
پس از پایان تحصیلات ابتدایی و دو سال ترک تحصیل اجباری، در سال 1320 تحصیلات خود را در دانشسرای مقدماتی کرمان ادامه داد و پس از اخذ دیپلم در سال 1325 برای ادامه‌ی تحصیل به تهران آمد و در سال 1326 در دانشگاه تهران در رشته‌ی تاریخ تحصیلات خود را پی گرفت.
در آذر 1330 از دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شد و برای انجام تعهد دبیری به کرمان بازگشت. در همین ایام با همسرش شادروان حبیبه حایری ازدواج کرد و تا سال 1337 خورشیدی که در آزمون دکتری تاریخ پذیرفته شد، در کرمان ماند.
باستانی پاریزی دوره‌ی دکترای تاریخ را هم در دانشگاه تهران گذراند و با ارئه‌ی پایان‌نامه‌ای در باره‌ی ابن اثیر دانشنامه‌ی دکترای خود را دریافت کرد.
وی کار خود را در دانشگاه تهران از سال 1338 با مدیریت مجله داخلی دانشکده ادبیات شروع کرد و تا اکنون که مدتهاست استاد تمام‌وقت آن دانشگاه است، رابطه‌ی تنگاتنگی با این دانشگاه داشته است.
وی یک پسر به نام حمید و یک دختر به نام حمیده دارد و در حال حاضر تابستان‌ها را نزد دخترش در تورنتو و زمستان‌ها را نزد پسرش در تهران سپری می‌کند.

فعالیت‌های فرهنگی
شوق نویسندگی وی در دوران کودکی و نوجوانی در پاریز و با خواندن نشریاتی مانند حبل المتین، آینده و مهر برانگیخته شد. باستانی، اولین نوشته‌های خود را در سال‌های ترک تحصیل اجباری (1318 و 1319) در قالب روزنامه‌ای به نام باستان و مجله‌ای به نام ندای پاریز نوشت، که خود در پاریز منتشر می‌کرد و دو یا سه مشترک داشت.
اولین نوشته‌ی او در جراید آن زمان، مقاله‌ای بود با عنوان «تقصیر با مردان است نه زنان» که در سال 1321 در مجله‌ی بیداری کرمان چاپ شد. پس از آن به عنوان نویسنده یا مترجم از زبان‌های عربی و فرانسه مقالات بی‌شماری در روزنامه‌ها و مجلاتی مانند کیهان، اطلاعات، خواندنی‌ها، یغما، راهنمای‌کتاب، آینده، کلک و بخارا چاپ کرده است.
اولین کتاب باستانی پاریزی پیغمبر دزدان نام دارد که شرح نامه‌های طنزگونه‌ی شیخ محمدحسن زیدآبادی است و برای اولین بار در سال 1324 در کرمان چاپ شده است. این کتاب تا کنون به چاپ شانزدهم رسیده است. وی تا کنون بیش از شصت عنوان کتاب تالیف (و بعضا ترجمه) کرده است. کتاب‌های باستانی پاریزی برخی بصورت مجموعه‌ی برگزیده‌ای از مقالات وی‌اند که بصورت کتاب جمع‌آوری شده است و برخی از ابتدا به عنوان کتاب نوشته شده‌اند.
از میان نوشته‌های او، هفت کتاب با عنوان «سبعه‌ی ثمانیه» متمایز است که همگی در نام خود عدد هفت را دارند، مانند خاتون هفت قلعه، آسیای هفت سنگ و ... بعدا کتاب هشتمی با عنوان هشت‌الهفت به این مجموعه‌ی هفت‌تایی اضافه شده است.
بجز کتب و مقالات، باستانی پاریزی شعر هم می‌گوید و اولین شعر خود را در کودکی در روستای پاریز و در آرزوی باران سروده است. منتخبی از شعرهای خود را در سال 1327 در کتابی به نام «یادبود من» به چاپ رسانده است. از جمله یکی از غزل‌هایش با مطلع «یاد آن شب که صبا بر سر ما گل می‌ریخت» توسط مرحوم بنان در یادبود مرحوم صبا خوانده شده است.

سبک نگارش
بر خلاف عمده کتاب‌های تاریخی که نثری سرد و سنگین دارند، بیشتر نوشته‌های تاریخی باستانی پاریزی پر از داستان‌ها و ضرب‌المثل‌ها و حکایات و اشعاری است که خواندن متن را برای خواننده آسان‌تر و لذت‌بخش‌تر می‌کند.
به علاوه کتاب‌های باستانی پاریزی معمولاً پاورقی‌های بسیار مفصلی دارند که گاهی از خود متن هم مفصل‌تر است.

مجموعه آثار :

         پیغمبر دزدان (چاپ هفدهم1382) چاپ اول 1324

• نشریه فرهنگ کرمان (چاپ کرمان) چاپ اول 1333

• راهنمای آثار تاریخی (چاپ کرمان) چاپ اول 1335

• دوره مجله هفتواد (چاپ کرمان) 1337ـ1336

• تاریخ کرمان (تصحیح و تحشیه تاریخ وزیری، چاپ چهارم 1374) چاپ اول1340

• منابع و ماخذ تاریخ کرمان چاپ اول1340

• سلجوقیان و غز در کرمان (چاپ دوم1373) چاپ اول 1343

• فرماندهان کرمان (تصحیح و تحشیه تاریخ شیخ یحیی، چاپ سوم) چاپ اول 1344

• جغرافیای کرمان (تصحیح و تحشیه جغرافی وزیری، چاپ پنجم، 1384) سال اول 1346

• گنجعلی خان (چاپ سوم 1367) سال اول 1353

• وادی هفت واد (انجمن آثار ملی جلد اول) سال اول 1355

• تاریخ شاهی قراختائیان چاپ اول 1355

• تذکره صفویه کرمان چاپ اول 69 13

• صحیفه الارشاد چاپ اول 1384

مجموعه هفتی :

• خاتون هفت قلعه (چاپ ششم1380) چاپ اول

• آسیای هفت سنگ (چاپ هفتم1383) چاپ اول 1350

• نای هفت بند (چاپ ششم1381) چاپ اول 1353

• اژدهای هفت سر (چاپ پنجم1384) چاپ اول 1355

• کوچه هفت پیچ (چاپ ششم1370) چاپ اول 1355

• زیر این هفت آسمان (چاپ سوم 1368) چاپ اول 1358

• هشت الهفت (چاپ دوم1370) چاپ اول 1363

سایر کتابها :

• یادبود من(مجموعه شعر ) چاپ اول 1327

• ذوالقرنین یا کوروش کبیر (تر جمه، چاپ نهم1384) چاپ اول 1330

• یاد و یاد بود (مجموعه شعر، چاپ دوم 1364 ) چاپ اول 1341

• محیط سیاسی و زندگی مشیرالدوله (چاپ دوم، جیبی 1341) چاپ اول 1341

• اصول حکومت آتن، ترجمه از ارسطو (مقدمه دکتر غلامحسین صدیقی، 1383) چاپ اول 1341

• یعقوب لیث (چاپ هشتم 1382) چاپ اول 1344

• تلاش آزادی (چاپ هفتم 1383، برنده جایزه یونسکو) چاپ اول 1347

• شاه منصور (چاپ ششم، 1377) چاپ اول 1348

• سیاست و اقتصاد عصر صفوی (چاپ پنجم 1378) چاپ اول 1348

• اخبار ایران از ابن اثیر (ترجمه الکامل، چاپ دوم1364)

• از پاریز تا پاریس (چاپ هشتم 1381) چاپ اول 1351

• شاهنامه آخرش خوش است (چاپ ششم1383) چاپ اول 1350

• حماسه کویر (چاپ چهارم1382) چاپ اول 1356

• تن آدمی شریف است... چاپ اول 1357

• نون جو و دوغ گو (چاپ پنجم 1382) چاپ اول 1357

• جامع المقدمات (چاپ دوم 1367 جلد دوم 1373) چاپ اول 1363

• فرمانفرمای عالم (چاپ چهارم 1377) چاپ اول 1364

• از سیر تا پیاز (چاپ سوم1380) چاپ اول 1367

• مار در بتکده کهنه (چاپ سوم 1380) چاپ اول 1368

• کلاه گوشه نوشین روان (چاپ سوم 1380) چاپ اول 1369

• حضورستان (چاپ دوم1370) چاپ اول 1369

• هزار ستان (چاپ دوم1382 ) چاپ اول 1371

• ماه و خورشید فلک (چاپ دوم 1376) چاپ اول 1371

• سایه های کنگره (چاپ دوم 1376) چاپ اول 1371

• بازیگران کاخ سبز (چاپ دوم 1384) چاپ اول 1371

• پیر سبز پوشان (چاپ دوم 1379) چاپ اول 1373

• آفتابه زرین فرشتگان (چاپ دوم 1377) چاپ اول 1373

• نوح هزار طوفان (چاپ دوم 1380) چاپ اول 1375

• در شهر نی سواران (چاپ دوم 1378) چاپ اول 1377

• شمعی در طوفان (چاپ دوم 1383) چاپ اول 1378

• خود مشت مالی چاپ اول 1378

• محبوب سیاه و طوطی سبز چاپ اول 1378

• درخت جواهر (چاپ دوم 1384) چاپ اول 1379

• گذار زن از گدار تاریخ (چاپ دوم 1384) چاپ اول 1381

• کاسه کوزه تمدن چاپ اول 1381

• پوست پلنگ چاپ اول 1381

• حصیرستان چاپ اول 1382

• بارگاه خانقاه چاپ اول 1384

• هوا خوری در باغ با گوهر شب چراغ چاپ اول 1384